Suburbane stadscultuur / Simon Franke - Trancity

Over drie weken gaat de trancity^xvaliz publicatie Atlas nieuwe steden - De verstedelijking van de groeikernen naar de drukker. In een analyse van negen steden geven Arnold Reijndorp, Like Bijlsma en Ivan Nio (met foto’s van Theo Baart) een beeld van de groeikern; met hoofdstukken over de Gedachte stad, Geplande stad, Ontworpen stad, Gemaakte stad, Geleefde stad en Toekomstige stad. Ergens in alle tekst trof me een passage die kenmerkend mag zijn voor de benadering in dit boek.

Twee vertogen
'De discussie over de sociale dynamiek in de nieuwe steden heeft te maken met twee dominante vertogen. Om te beginnen is er het vertoog dat de nieuwe steden nog niet stedelijk genoeg zijn. Wat zou ontbreken zijn bepaalde voorzieningen, een historische gelaagdheid, een evenwichtige bevolkingsopbouw en groepen als studenten en creatieve stedelingen. De nieuwe steden hebben nog niet het juiste evenwicht bereikt. Het tweede vertoog gaat over het verval. De nieuwe steden raken uit balans, de sociaaleconomische indicatoren staan op rood. Daardoor staan ze te hoog op de lijstjes met achterstandsscores. Er komen steeds meer kansarme en laagopgeleide huishoudens, de sociale onveiligheid neemt toe. De nieuwe steden krimpen. De sociale cohesie verbrokkelt.

Statistiek
Beide vertogen zijn gebaseerd op statistische gegevens en geven reële tendensen weer. Toch belichten ze slechts een deel van de sociale dynamiek in de nieuwe stad.

Ze versterken het imago en de status van oude steden in contrast met die van nieuwe steden. In beide discoursen is er weinig oog voor de verschillende levenswijzen van groepen bewoners en voor wat hen aan de nieuwe stad bindt. In plaats van louter te kijken naar wat de steden nog niet zijn, of naar de gemiddelde statistische norm waaraan ze niet voldoen, zou er een ander perspectief moeten komen. Een perspectief met meer aandacht voor de sociaal-culturele dynamiek, voor de uiteenlopende levenswijzen van de bewoners en voor het soort suburbane steden dat is ontstaan.

Eigen culturele dynamiek
De nieuwe suburbane steden hebben een eigen culturele dynamiek, waardoor gelaagde structuren en nieuwe patronen van samenhang zijn ontstaan. Verschillende groepen bewoners hebben uiteenlopende levenswijzen, herinneringen en aspiraties. Ze construeren eigen omgevingen met gebruikmaking van diverse plekken in de nieuwe stad en de regio. De meeste bewoners willen hoogwaardige voorzieningen, maar zonder dat dit leidt tot meer drukte en overlast. Voor hen staat voorop dat de kwaliteit van het suburbane woonmilieu behouden blijft. Een vernieuwd centrum, culturele voorzieningen en een plein met horeca en terrassen bevorderen de kwaliteit van het leven in de nieuwe stad. Er is daarbij onvoldoende erkenning voor het belang dat die bewoners hechten aan suburbaniteit: van een rustige en groene woonomgeving met vertrouwde omgangsvormen, tot het gebruik en de beleving van groenstructuren, plassen en de groene randen van de stad. Het antwoord op de vraag op welke plekken men op een zondagmiddag kan recreëren is voor hen minstens zo bepalend voor de kwaliteit van het wonen in de suburbane stad.

Atlas nieuwe steden wordt op 26 september 2012 gepresenteerd in Houten en verschijnt met steun van het Stimuleringsfonds voor Architectuur, SNS REAAL Fonds en Planbureau voor de Leefomgeving.'
> Meer informatie over het boek.